شاید برات پیش امده باشه که با کلی ذوق قابلمه ی برنجت رو باز کنی و ببینی نصفش له و نصفش خرد شده! احتمالا تعجب کردی و با خودت گفتی که مشکل از خودته. نگران نباش! خیلیا همین تجربه رو داشتن. در واقع خرد شدن برنج هنگام پخت یکی از رایج ترین مشکلات اشپزیه و دلایل زیادی داره. مهم اینه که بدونی چرا برنج موقع پخت خرد می شود و چطور میشه با چند ترفند ساده یه برنج خوش قد، سالم و مجلسی پخت.
در ادامه قراره از انتخاب برنج گرفته تا حرارت و حتی نوع قابلمه، همه چیز رو بررسی تا دیگه هیچ وقت دونه های برنجت از هم نپاشن. با ارائه نکات علمی و ترفند های عملی، یاد می گیری چگونه برنجی سفید، یک دست و خوش قد بپزی.
کیفیت برنج؛ اولین و مهم ترین عامل
خیلیا بدون اینکه متوجه بشن، با انتخاب برنج نا مرغوب، خودشون باعث خرد شدنش می شن. برنج های بی کیفیت معمولا دونه هایی با ضخامت نا برابر دارن که موقع جوشیدن حرارت رو یکسان جذب نمی کنن. نتیجه؟ بعضی زود نرم می شن و بعضیا هنوز خامن، و این اختلاف باعث شکستن دونه ها میشه.
ترفند:
برای جلوگیری از اینکه بپرسی چرا برنج هنگام پخت خرد می شود، همیشه سراغ برنج با کیفیت و خاص برو. مثلا برنج سوپر باسماتی نگین یا طبیعت چون دونه های هم اندازه و مقاومی دارن، موقع پخت سالم می مونن و ظاهر مجلسی تری به غذا میدن. همینطور به تازگی برنج و نوع ذخیره سازی ان تا حد زیادی جلوی شکستن دانه ها رو بگیره.
خیساندن اصولی؛ نه زیاد نه کم

خیساندن اصولی؛ نه زیاد نه کم
خیساندن برنج یکی از مراحل حساس پخته. اگه زیاد خیس بخوره، اب زیادی جذب می کنه و دونه ها ترک می خورن. اگه اصلا خیس نخوره، تماس ناگهانی با اب داغ باعث شکستن دونه ها میشه.
ترفند:
برای برنج ایرانی حدود 45 دقیقه خیساندن با اب ولرم کافیه. برای برنج های خارجی و باسماتی، حدود 20 دقیقه مناسبه. اگه دنبال جواب ممطئن به این سوال برنج هنگام پخت خرد می شود؟ باید بدونی رعایت همین زمان خیساندن یکی از مهم ترین دلایله که نتیجه رو عوض می کنه.
جوشاندن زیاد و حرارت بالا
بعضیا فکر می کنن هر چه برنج بیشتر بجوشه، بهتر نرم میشه، در حالی که این باور اشتباهه! جوشاندن زیاد باعث از بین رفتن ساختار دونه میشه. مخصوصا وقتی حرارت بالا باشه، قل زدن های شدید باعث میشه دونه ها به هم بخورن و خرد شن.
ترفند:
برنج باید فقط تا زمانی بجوشه که وسطش هنوز یه نقطه ی سفید داره. اگه بیشتر از این بمونه، تو مرحله ی دم کشی له میشه.حرارت رو همیشه متوسط نگه دار تا دونه ها فرصت پخت یکنواخت پیدا کنن.
هم زدن زیاد؛ اشتباه همیشگی اشپز ها

هم زدن زیاد؛ اشتباه همیشگی اشپز ها
هم زدن زیاد یکی از دلیل های اصلیه که خیلیا نمی دونن. وقتی برنج در حال جوشیدنه، ساختارش نرم و شکننده میه، و قاشق زدن زیاد باعث شکستن دونه ها میشه.
ترفند:
در طول پخت، فقط یکی دوبار خیلی اروم زیر و رو کن تا دونه ها از کف جدا شن، همین! یادت باشه راز برنج سالم کمتر هم زدنه.
اب زیاد در مرحله دم
یکی از علت هایی که کمتر بهش توجه میشه، میزان اب موقع دم کشیدنه. وقتی اب ته قابلمه زیاد باشه، بخار بیش از حد باعث نرم شدن و له شدن دونه های زیرین میشه. توصیه میشه از قاشق های نرم مانند قاشق پلاستیکی و چوبی استفاده کنید.
ترفند:
برای هر سه پیمانه برنج، حدود یک پیمانه اب کافیه. اگر احساس کردی برنج خشکه، می تونی یه پیمانه دیگه اضافه کنی، ولی نه بیشتر.
قابلمه ی نازک یا حرارت نا مناسب

قابلمه ی نازک یا حرارت نا مناسب
حتی اگه همه مراحل قبل زودرست بری، ولی قابلمه ات نازک باشه یا شعله زیاد باشه، باز هم احتمال خرد شدن بالاست. قابلمه های نازک گرما رو یکنواخت پخش نمی کنن، در نتیجه قسمت پایین قابلمه داغ تر میشه و برنج از اون سمت له میشه.
ترفند:
از قابلمه های چدن یا تفلون ضخیم استفاده کن. شعله پخش کن هم فراموش نشه، چون کمک می کنه حرارت ملایم تر پخش بشه. همین یه وسیله کوچیک می تونه پاسخی باشه به اینکه چرا برنج هنگام پخت خرد می شود و چطور ازش جلوگیری کنی.
نگهداری اشتباه از برنج خشک
برنج خشک هم مثل هر ماده غذایی دیگه به شرایط و محیط حساسه. اگر در معرض رطوبت یا گرمای زیاد قرار بگیره، دونه هاش شکننده و ضعیف می شن و موقع شستن یا پخت می شکنن.
ترفند:
برنج رو در ظرف دربسته و جای خشک نگه دار. اگه در مناطق مرطوب زندگی می کنی، بهتره برنج رو داخل ظرف شیشه ای نگه داری و از تماس مستقیم با هوا دورش کنی. توجه به نگهداری باعث می شه دونه ها سالم و مقاوم بمونه.
نکات تکمیلی برای برنج مجلسی و سالم

نکات تکمیلی برای برنج مجلسی و سالم
- قبل از دم کردن، کمی روغن حیوانی یا کره روی برنج بریز تا دونه ها براق و محکم بمونن.
- برای برنج های عطری، مثل طارم یا هاشمی، زمان دم کشی رو کمتر بگیر تا شکل دون ها حفظ بشه.
- در قابلمه رو هنگام دم کشی با و بسته نکن، چون بخار باعث پخت یکنواخت دونه ها میشه.
کلام اخر
حالا دیگه می دونی چرا برنج هنگام پخت خرد می شود و با رعایت چند نکته ساده می تونی همیشه برنجی مجلسی و سالم درست کنی. انتخاب برنج خوب، کنترل دما، استفاده از قابلمه مناسب و دقت در مراحل پخت همگی نقش دارن. یادت نره، پخت برنج یه هنر ظریفه؛ و تو با کمی تمرین می تونی یه استاد تمام عیار تو اشپزخانه بشی. با رعایت همین ترفند ها، هر بار که قابلمه رو باز کنی، با دیدن برنج سفید، خوش قد و خوش عطر لبخند رضایت می زنی.